Varis, genellikle bacaklarda oluşan bir damar rahatsızlığıdır. Varis hem erkeklerde hem de kadınlarda oluşabilen bir hastalık olsa da kadınların varise yakalanabilme oranları daha yüksektir. Bu nedenle varis, genellikle kadın rahatsızlığı olarak anılır.
Varis, damarların şişmesi ve bacaklarda görünür hale gelmesiyle ortaya çıkar. Sağlıklı bir damarda kanın kalbe doğru olan hareketi normal olarak devam eder. Varise yakalanmış damarlarda, damar kapakçıkları düzgün çalışmayarak işlevlerini yerine getiremediklerinden, damarlarda kan birikimi meydana gelir. Kanın damarlarda birikmesi ile, damarlar şişmeye ve belirginleşmeye başlar. Varis hastalığının genel olarak oluşum yeri bacaklardır. Ancak ender de olsa vücudun diğer bölgelerinde de varis oluşumu meydana gelebilir.
Varis, hareketsiz bir yaşam ve uzun süreli ayakta kalınması sonucu oluşan bir hastalıktır. Ancak genetiğe bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Hamilelik ya da menepoz da varis oluşumuna sebep olan etkenlerdendir.
Varis Belirtileri
Varisli damarlar şişerek kendini belli ettiği için varis teşhisi doktor tarafından konulabileceği gibi, kişinin kendisi tarafından da rahatlıkla keşfedilebilir. Bunun dışında varis belirtileri olarak aşağıdaki şikayetlere de dikkat etmek gerekir;
Ayak bileklerinde beyaz, yama şeklinde lekeler görülebilir. İlerlemiş vakalarda ayak bileği çevresinde açık yaralar oluşabilir. Yine ilerlemiş vakalarda varisli damarlar çok hafif bir darbe, hatta darbeye bağlı olmaksızın kanama başlayabilir.
Ayak bileğinin hemen üstündeki yağ dokusu sertleşebilir. Ayak bilekleri şişebilir. Aniden ayağa kalktığınızda bacaklarınıza kramp girebilir. Varis görülen hastaların çoğunda huzursuz bacak sendromu da görülmektedir.
Bacaklar özellikle egzersiz sonrasında ve gece saatlerinde ağırlaşabilir. Varis görülen bölgelerde yaşanan küçük yaralanmalar normalden daha uzun süren kanamalara neden olabilir.
Damarlar normalin dışında eğri büğrü şekil alabilir. Varisli damarlar mavi veya mor renktedir. Bacaklarda ağrı görülebilir.
Varis Tedavisi
Varis İçin Evde Yapılabilecekler
Otururken bacakları yukarıda tutmak varis belirtilerini hafifletir. Bilimsel olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte uzmanlar düzenli egzersizin varis oluşumunu azalttığını belirtmektedir. Varis çorabı gibi damar üzerindeki baskıyı hafifleten ve kan dolaşımını arttıran ürünlerin varis nedeniyle görülen şişliği aldığı bilinmektedir. Doğal yağlarla düzenli olarak masaj yapmak varisli bölgelerdeki kan akışını arttırarak varisin yayılmasını önleyebilir. İltihabı önleyen ve kanı incelterek damarlara binen yükü hafifleten aspirin gibi ilaçlar belirli dönemlerde kullanılabilir. Varisli damarlardaki basıncı azalmak ve şişliği önlemek için evde veya işte uzun süre ayakta durmamanız önerilir. Yukarıdaki yöntemler var olan varisin yayılmasını önlemek için kullanılabilir. Ancak bazı durumlarda ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale gerekebilir.
Varis İçin Diğer Tedavi Yöntemleri
Profesyonel tedavi yöntemleri cerrahi ve cerrahi olmayan olarak 2′ye ayrılır. Cerrahi olmayan tedavide endovenöz lazer tedavisi veya radyo frekans ablasyon gibi nispeten yeni yöntemler kullanılmaktadır. Her iki yöntemde de damarın, sıcaklık ve radyo frekanlansları ile kapatılarak ortadan kaldırılması hedeflenir. Ayrıca şişen damarların görünümünü azaltmak için “sclerotherapy” adı verilen ve damarları küçülten uygulamaya gidilebilir. İğneyle damara damarı kurutucu kimyasal enjekte edilen bu tedavi yöntemi şişen ve kanamalı basurlar içinde kullanılmaktadır. İlerlemiş ve ağrılı varisler içinse “damar soyma/sıyırma” adı verilen cerrahi müdahale seçeneği kullanılabilir. Genel veya yarım anestezi (sadece vücudun alt kısmının uyuşturulması) ile gerçekleştirilen operasyon sırasında varisli damarlar alınır. Bu operasyon genellikle 1-1,5 saat kadar sürmektedir. Eğer varis her iki bacağınızda da varsa ameliyat sonrası 1 gece hastanede kalmanız gerekebilir. Günümüzde varis tedavisinde cerrahi olmayan tedavi seçenekleri etkili çözümler sunduğu için varis ameliyatı daha az tercih edilmektedir.