20 yaş dişleri ağızda en son çıkan dişlerdir. Genel olarak 17-23 yaşlarında çıktıkları için 20 yaş dişleri olarak adlandırılırlar. 20 yaş dişleri ağız sağlığına katkıları bakımından en az öneme sahip dişlerdir. Ağzın her köşesinde bir adet olmak üzere, sayıları dörde tamamlanır ve 3. büyük azı dişler olarak bilinirler.
Beslenme alışkanlığı…vs gibi sebeplerle zaman içerisinde insan çene yapısında küçülmeler olur. Eskiden insanlar, sert diyetler için güçlü ve geniş çene yapısına ve daha fazla dişe ihtiyaç duyuyorken, günümüz insanın yumuşak besinlerden oluşan diyet alışkanlığı çene yapısının küçülmesine ve güçsüzleşmesine neden olmaktadır. Çenedeki küçülmeler sebebiyle, ağız içerisinde yer darlığı oluşur ve 20 yaş dişlerinin çıkışı sorunlu olabilir. 20 yaş dişleri yer darlığı yüzünden ağızda başka yönlere sürebileceği gibi diş eti ya da kemik içerisine gömülü olarak bulunabilirler. Bu nedenle, 20 yaş dişlerinin çürümesi ya da farklı sorunlar oluşturması beklenmeksizin genelde diş hekimleri tarafından çekilmesi uygun görülerek alınır. Çünkü bu dişler, ağız sağlığına önemli bir katkı sağlamadıkları gibi çürüyerek ya da diğer dişlerin üzerine sürerek farklı sorunlar oluşturabilirler.
20 yaş dişlerinin ağızda oluşturabileceği sorunlar, kişinin ağız yapısına göre değişir. Dişin süreceği yön ve çene boyutu oluşacak sorunun büyüklüğünde etkendir. Çoğu zaman herhangi bir ağrı ya da bir şikayet olmaz. Ancak diğer dişler, 20’lik dişler yüzünden büyük risk altında bulunurlar.
20 yaş dişlerinin çekilmesi için en uygun yaş 17’dir. Çünkü bu senelerde bu diş yeni oluşmaya başlamış, kemik yetişkinlerdeki gibi sert olmadığı için ameliyatı kolaydır. Dişlerin kökleri tam olarak oluşmadığı için de iyileşme daha hızlı olacaktır.
20 Yaş Dişlerinin Çekilmesi Aşamaları
20 yaş dişlerinin ameliyatından önce, genel sağlık ve dişsel sağlık durumu değerlendirilir. Dişin durumu hakkında daha rahat bilgi sahibi olabilmek ve değerlendirebilmek için diş röntgeni çekilir. Dişin durumuna göre, dijital film ya da büyük film veya küçük film alınabilir. Diş ameliyatı genellikle diş hekimi muayenehanesinde yapılan bir işlemdir ancak çok komplike durumlarda ameliyatın çene cerrahı tarafından ameliyathane şartlarında yapılması uygun görülebilir. Ameliyatın tipi ve süresi tamamen dişin durumuna pozisyonuna bağlıdır. Genellikle işlem yarım saat ile birbuçuk saat arasında sürmektedir.
Ameliyattan 8 saat öncesine kadar bişey yiyip içmemeniz tavsiye edilir. İlk yapılacak işlem bölgenin uyuşturulmasıdır. Tam olarak diş ve etraf doku hissizleştiği zaman doktorunuz çalışmaya başlayacaktır. Kullanılacak yöntem dişin gömülü yada sürmüş olmasına bağlı olarak değişir.
Eğer diş büyük oranda sürmüş ise sadece davye vasıtasıyla alınır. Kökler kemiğin içinde ayrık pozisyonda ve diş kemik içinde derinde ise; dişi parçalara ayırmak veya kemik kaldırmak gerekebilir.
Dişin gömülü olarak bulunması halinde ise, dişe ulaşmak için diş etinde kesim yapılması zorunlu hale gelir. Dişeti ekarte edilir kemik ortaya çıkarılır. Diş kemiğin de içinde ise bir miktar kemik kaldırılır. Diş iyice ortaya çıkarılıp rahat bir çalışma alanı oluşturulduktan sonra diş bazen tek parça bazen de birkaç parçaya bölünerek çıkarılır.
Ameliyattan Sonra
Hasta bir süre diş hekimi tarafından gözlem altında tutulur. Hastanın kendini iyi hissetmesiyle, doktorunun da uygun görmesi halinde eve gitmesine izin verilir. Ameliyatı takip eden bir kaç gün içinde hastanın dinlenmesi uygundur. Ameliyattan sonra bir süre ağrı olması doğaldır. Buna karşılık doktor tarafından önerilen antibiyotik ile diğer ilaçların kullanılması, ve doktorun tavsiye ettiği diğer önerilere uyulması gerekir.
Ağız içi yaralar çok hızlı iyileşir. Bunun sebebi vücudun o bölgeye fazlaca kan pompalamasıdır. Diş çekiminden sonra kanama olmasının sebebi de budur. Kanama olmazsa pıhtı oluşmaz, pıhtı oluşmazsa çekim boşluğu kapanamaz. Bu sebeple ameliyat sonrası ısırtılan tampon en az yarım saat bölgede kalmalıdır.
Ameliyattan hemen sonra çekim boşluğu içinde pıhtı oluşacaktır. Yaklaşık 2 gün sonra yumuşak doku (dişeti) çekim boşluğunun üzerini kapatmaya başlar. Sonraki aşama kemik oluşumudur 2-3 ay içerisinde boşluk kemikle dolacaktır.
Ameliyat sonrası bolca sıvı tüketimi önerilir. Şişmeyi engellemek amacıyla alana buz tatbik edilebilir. Ağız hijyeni çok önemlidir gargaralar bu sebeple reçete edilir, yara yeri hariç tüm dişler düzgün bir şekilde fırçalanmalıdır.
Ameliyat sonrası kontrol seansları gerekebilir. Kontrole gelindiğinde çekim boşluğunun nasıl iyileştiğine bakılır varsa dikişler alınır, ağız sağlığının durumu değerlendirilir.
Çekim Sonrası Yapılması Gerekenler
20 yaş diş çekimlerinde, çekim sonrasında oluşan en büyük problem, çekimden sonraki bir kaç gün içinde ağrı olmasıdır. Bunu engellemek için çekim sonrası uyarılar kesinlikle dikkate alınmalıdır.
1- Diş çekildikten sonra doktorunuz kanamayı durdurmak için bölgeye steril bir tampon yerleştirir. Bu tamponu 45 – 60 dakika ısırmalısınız. Kanama hala devam ediyorsa ikinci bir tamponu aynı süre için koyabilirsiniz.
2- Çekimden sonra 2 saat hiçbirşey yememeli ve içmemelisiniz. 2 gün boyunca sıcak gıdalar ve içecekler tüketmemelisiniz. Yara tam olarak iyileşene kadar yumuşak gıdalar tüketmeli, bol bol su içmelisiniz. İçecekleri pipetle içmemeli , alkol ve karbonhidratlı içecekler tüketmemelisin.
3- Çekimden sonra bir miktar kanama mutlaka olacaktır endişelenmeyin. Ağzınızı sık sık çalkalamanız yada kanı sürekli tükürmeniz kan pıhtısını bozacaktır bunları yapmamaya dikkat edin ve kanı mümkün olduğunca yutmaya çalışın.
4- Sigara içmeniz yara iyileşmesini bozacağından 24 saat boyunca kesinlikle sigara içmemelisiniz. Tavsiye edilen 3 gün sigara içmemektir. Mümkün olduğunca ilk gün ağır fiziksel aktivitelerden kaçının.
5- Anestezi etkisini kaybedene kadar uyuşmuş dil ve dudağı ısırmamaya dikkat edin.
6- Çekimden sonra hafif bir ağrı normaldir anestezi etkisi geçmeden aspirin harici bir ağrı kesici kullanabilirsiniz.
7- Çekim sonrası antibiotik, ağrı kesici veya gargara reçete edilmişse düzenli olarak kullanmalısınız.
8- Tuzlu ılık suyla gargara yapmak yaranın iyileşmesini hızlandıracaktır. Herhangi bir gargara reçete edilmediyse ılık tuzlu suyla gargara yapın. 1 bardak suya 1 tatlı kaşığı tuz ekleyerek hazırlayabilirsiniz.
9- Dikiş atıldıysa 1 hafta sonra dikişlerinizi aldırın. Zor çekimleri takiben şişliği önlemek için ilk 24 saat bölgeye 20 dakikalık aralıklarla soğuk uygulayın. 24 saatten sonra ise sıcak uygulayın. Genellikle şişlik 48 saat sürer.
10- Çekim bölgesi hariç diğer dişleri düzenli fırçalamaya devam edin. 24 saat sonra çekim bölgesini de kibarca fırçalamaya başlayın.
11- Dilinize takılan kemik kenarlarını kök zannedebilirsiniz ama endişelenmeyin kliniğimizde hiç bir zaman çekim sonrası kök bırakılmaz. Çekim bittikten sonra doktorunuz tüm diş köklerini size gösterecektir. Aklınıza takılan soruları sormakta tereddüt etmeyin.